کاشت و مراقبت از نهال تمشک
فهرست:
- معرفی کلی گیاه تمشک
- انواع تمشک
- شرایط محیطی مناسب برای کاشت تمشک
- آماده‌سازی زمین و کاشت
- سیستم‌های آبیاری و تغذیه
- مدیریت مزرعه
- آفات و بیماری‌ها
- مدیریت تلفیقی آفات
- برداشت و نگهداری
- سودآوری اقتصادی و بازار
- کود2020
|
کاشت و پرورش نهال تمشک و کاشت و مراقبت از نهال تمشک میپردازیم. تمشک (Rubus spp) از جمله میوه‌های خوشمزه و مغذی است که در بسیاری از نقاط دنیا از جمله ایران قابل کشت و بهره‌برداری است. این میوه، با طعم شیرین و ملایم و ظاهر جذاب، مورد توجه مصرف‌کنندگان، صنایع غذایی و دارویی قرار دارد. با افزایش آگاهی عمومی نسبت به خواص دارویی و تغذیه‌ای این میوه، تمایل به پرورش آن نیز افزایش یافته است. در این مقاله، با نگاهی جامع به مراحل مختلف کاشت، نگهداری، مدیریت مزرعه، برداشت و بازار، شما را با زوایای مختلف پرورش تمشک آشنا خواهیم کرد.کاشت و پرورش نهال تمشک و کاشت و مراقبت از نهال تمشک میپردازیم.
معرفی کلی گیاه تمشک
ویژگی‌های گیاه‌شناسی
تمشک گیاهی چندساله با ساقه‌های چوبی یا نیمه‌چوبی و شاخه‌های رونده یا ایستاده است که معمولاً دارای خارهای کوچک است. برگ‌های آن به‌صورت مرکب از ۳ تا ۵ برگچه تشکیل شده‌اند و گل‌های آن سفید یا صورتی‌رنگ هستند. میوه تمشک به‌صورت مجموعۀ دانه‌های کوچک (دروپلت) در کنار هم قرار گرفته و به شکل مخروطی است.کاشت و پرورش نهال تمشک و کاشت و مراقبت از نهال تمشک میپردازیم.
انواع تمشک
تمشک به‌طور کلی به سه گروه اصلی تقسیم می‌شود:
- تمشک قرمز: بومی اروپا و آمریکای شمالی است و بیشترین استفاده تجاری را دارد.
- تمشک سیاه: رنگ تیره‌تر دارد و طعم آن اغلب شیرین‌تر است.
- تمشک زرد: نوع خاصی از تمشک قرمز با نقص در تولید رنگدانه آنتوسیانین است.
همچنین تمشک‌ها به‌لحاظ باردهی به دو نوع تقسیم می‌شوند:
- یک‌بار بارده: میوه‌دهی در تابستان روی شاخه‌های دوساله.
- دو بار بارده (پاییزه): در تابستان روی شاخه‌های دوساله و در پاییز روی شاخه‌های جدید همان سال میوه می‌دهد.
شرایط محیطی مناسب برای کاشت تمشک
تمشک گیاهی است که در مناطق معتدل تا سرد رشد مناسبی دارد. دمای بهینه برای رشد آن بین ۱۸ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد است. گرمای شدید و رطوبت بالا موجب کاهش کیفیت میوه و بروز بیماری‌های قارچی می‌شود. سرمای زمستان تا حدود -۲۰ درجه سانتی‌گراد را نیز تحمل می‌کند، اما در زمان گلدهی و تشکیل میوه، حساس به سرمازدگی است.کاشت و پرورش نهال تمشک و کاشت و مراقبت از نهال تمشک میپردازیم.
تمشک برای باردهی مطلوب نیاز به نور کامل دارد. در مناطق کم‌نور، میزان گلدهی و کیفیت میوه کاهش می‌یابد. ارتفاع مناسب از سطح دریا برای کشت این گیاه بین ۱۰۰۰ تا ۲۵۰۰ متر است. البته بسته به نوع رقم، برخی ارقام را می‌توان در ارتفاعات پایین‌تر نیز پرورش داد.
تمشک به خاک‌های لومی، شنی و دارای زهکشی مناسب علاقه‌مند است. خاک‌های سنگین و باتلاقی باعث پوسیدگی ریشه و کاهش رشد می‌شود. PH مناسب خاک بین ۵.۵ تا ۶.۵ است. خاک باید غنی از مواد آلی باشد و با تجزیه خاک قبل از کشت، نیاز به عناصر غذایی مشخص شود.کاشت و پرورش نهال تمشک و کاشت و مراقبت از نهال تمشک میپردازیم.
آماده‌سازی زمین و کاشت
حداقل سه ماه قبل از کاشت نهال، باید عملیات شخم عمیق، تسطیح و حذف علف‌های هرز صورت گیرد. در این مرحله، افزودن ۳۰ تا ۴۰ تن کود دامی پوسیده در هکتار، به‌همراه کودهای فسفاته و پتاسه (مثلاً سوپر فسفات تریپل و سولفات پتاسیم) توصیه می‌شود.
تمشک را می‌توان به‌صورت خطی یا ردیفی کاشت. فاصله بین ردیف‌ها معمولاً ۲ تا ۲.۵ متر و فاصله بین بوته‌ها ۵۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر در نظر گرفته می‌شود. در زمین‌های شیب‌دار، باید ردیف‌ها در جهت عمود بر شیب قرار بگیرند تا از فرسایش خاک جلوگیری شود.
چنهال‌های سالم باید از نهالستان معتبر تهیه شوند و فاقد علائم بیماری و آفت باشند. کاشت در اواخر پاییز یا اوایل بهار انجام می‌شود. چاله‌هایی به عمق ۳۰ تا ۴۰ سانتی‌متر برای هر نهال حفر شده و پس از قرار دادن ریشه، چاله با خاک غنی پر می‌شود و آبیاری انجام می‌گیرد.کاشت و پرورش نهال تمشک و کاشت و مراقبت از نهال تمشک میپردازیم.
سیستم‌های آبیاری و تغذیه
در مراحل ابتدایی رشد، آبیاری باید منظم باشد. پس از استقرار گیاه، آبیاری بر اساس نیاز و شرایط اقلیمی تنظیم می‌شود. در مناطق گرم، آبیاری قطره‌ای توصیه می‌شود. گیاه به کم‌آبی بسیار حساس است، به‌ویژه در دوران گلدهی و میوه‌دهی.
بر اساس آزمون خاک، برنامه‌ی کوددهی تنظیم می‌شود. معمولاً کود اوره (نیتروژن‌دار) در بهار و کودهای پتاسه در آغاز گلدهی توصیه می‌شوند. همچنین محلول‌پاشی با عناصر ریزمغذی مثل روی، آهن و منگنز در فصل رشد بسیار مفید است.
مدیریت مزرعه
هرس برای افزایش عملکرد، تهویه بوته و کاهش بیماری اهمیت دارد. در ارقام یک‌بار بارده، شاخه‌های دوساله پس از برداشت حذف می‌شوند. در ارقام دو بار بارده، فقط بخش بالایی شاخه‌ها حذف شده تا در بهار بعدی دوباره باردهی داشته باشند.
برای جلوگیری از خوابیدگی شاخه‌ها و تماس میوه با خاک، باید از سیستم‌های داربست (مثلاً سیم‌کشی با پایه فلزی یا چوبی) استفاده کرد. این کار همچنین برداشت را تسهیل می‌کند.کاشت و پرورش نهال تمشک و کاشت و مراقبت از نهال تمشک میپردازیم.
علف‌های هرز با گیاه رقابت کرده و موجب کاهش عملکرد می‌شوند. استفاده از مالچ، سموم علف‌کش انتخابی و کشت مکانیزه می‌تواند مؤثر باشد.
آفات و بیماری‌ها
آفات رایج
- شته تمشک: باعث زردی برگ‌ها و انتقال ویروس‌ها می‌شود.
- کنه زنگ‌دار: باعث پیچیدگی برگ و کاهش رشد می‌شود.
- مگس سرکه: در میوه‌های رسیده تخم‌گذاری کرده و باعث پوسیدگی می‌شود.
بیماری‌های رایج
- پوسیدگی ریشه (Phytophthora)
- زنگ برگ
- سفیدک پودری
- بوتریتیس (پوسیدگی خاکستری)
مدیریت تلفیقی آفات
استفاده از مبارزه بیولوژیکی، رعایت بهداشت باغ، سم‌پاشی اصولی با سموم کم‌خطر، استفاده از ارقام مقاوم و آبیاری مناسب، روش‌های مؤثری در مدیریت تلفیقی آفات و بیماری‌ها هستند.
برداشت و نگهداری
تمشک باید در زمان رسیدگی کامل و به‌صورت دستی برداشت شود. برداشت هر ۲ تا ۳ روز یک‌بار انجام می‌گیرد. میوه‌ها بسیار حساس‌اند و باید در سبدهای کم‌عمق و خنک جمع‌آوری شوند.
تمشک در دمای ۰ تا ۲ درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی ۹۰ تا ۹۵ درصد تا ۵ روز قابل نگهداری است. بسته‌بندی در ظروف PET یا سینی‌های پلاستیکی با پوشش نازک، بهترین روش برای حفظ کیفیت در بازار تازه‌خوری است.کاشت و پرورش نهال تمشک و کاشت و مراقبت از نهال تمشک میپردازیم.
سودآوری اقتصادی و بازار
با توجه به عملکرد بالا (در برخی موارد بیش از ۱۰ تن در هکتار)، بازار پرتقاضا و قیمت بالای محصول تازه و فرآوری‌شده، تمشک می‌تواند گزینه‌ای بسیار سودآور برای کشاورزان باشد. سود خالص سالانه‌ی حاصل از هر هکتار مزرعه تمشک در شرایط مناسب می‌تواند قابل‌توجه باشد.
میوه تازه، آب‌میوه، مربا، اسانس، چای میوه‌ای، داروهای گیاهی، خشک‌شده و استفاده در دسرها و شیرینی‌پزی، از جمله بازارهای مصرف تمشک هستند. همچنین صادرات آن به کشورهای منطقه با بسته‌بندی مناسب رو به رشد است.
پرورش نهال تمشک با وجود حساسیت‌هایی در نگهداری، در صورت اجرای صحیح اصول باغداری، می‌تواند منبع درآمدی مطمئن و پایدار باشد. انتخاب رقم مناسب، آمادگی خاک، کنترل دقیق آفات و بیماری‌ها، مدیریت آبیاری و برداشت اصولی، از عوامل کلیدی در موفقیت این طرح هستند. با برنامه‌ریزی درست، آموزش‌های تخصصی و استفاده از فناوری‌های نوین، کاشت تمشک می‌تواند به یک فعالیت اقتصادی موفق و قابل توسعه تبدیل شود.پرورش نهال تمشک با وجود حساسیت‌هایی در نگهداری، در صورت اجرای صحیح اصول باغداری، می‌تواند منبع درآمدی مطمئن و پایدار باشد. انتخاب رقم مناسب، آمادگی خاک، کنترل دقیق آفات و بیماری‌ها، مدیریت آبیاری و برداشت اصولی، از عوامل کلیدی در موفقیت این طرح هستند. با برنامه‌ریزی درست، آموزش‌های تخصصی و استفاده از فناوری‌های نوین، کاشت تمشک می‌تواند به یک فعالیت اقتصادی موفق و قابل توسعه تبدیل شود.کاشت و پرورش نهال تمشک و کاشت و مراقبت از نهال تمشک میپردازیم.
کود 20-20-20 یک مکمل گیاهی با ترکیب متعادل نیتروژن، فسفر و پتاسیم (هر کدام 20%) است که برای تمامی مراحل رشد گیاهان مناسب است. این کود به ویژه برای گیاهان در خاک‌های بی‌کیفیت ایده‌آل است، زیرا مقادیر لازم از سه عنصر اصلی مغذی را فراهم می‌کند. تاثیر این کود فوری است و ماندگاری آن به مدت 8 ماه خواهد بود. همچنین، استفاده از آن به صورت محلول در آب، به گیاهان کمک می‌کند تا از مواد مغذی به طور بهینه بهره‌برداری کنند.
نحوه استفاده از کود 20-20-20 به‌گونه‌ای است که می‌توان آن را با 5 تا 20 لیتر آب رقیق کرد و سپس به گیاهان اسپری نمود. برای به دست آوردن بهترین نتایج، توصیه می‌شود که در فاصله‌های یک‌هفته‌ای، 1 تا 2 مرتبه این کود را مصرف کنید. این محصول به عنوان یک کود کامل، نه تنها برای گیاهان گلدانی و باغی، بلکه برای انواع گیاهان داخلی و خارجی نیز مناسب است و به رشد سریع و بهینه گیاهان کمک می‌کند.
شماره کارشناس مربوطه
09107822258
09109107280
09100444986